De Geschiedenis van de Schijf van Vijf
Het Voedingscentrum doet alsof je met het volgen van de Schijf van Vijf een goede uitgebalanceerde keuze maakt. Eentje die ook nog eens wetenschappelijk onderbouwd is. Feit blijft dat er geen gedegen voedingswetenschap bestaat die ons kan informeren over de langer termijn gevolgen van de voeding die we eten. De beweringen van het Voedingscentrum zijn veeleer gebaseerd op De Wetenschap (wetenschapisme) als ideologie, niet de discipline wetenschap. Uiteraard heb ik al veel geschreven waarom dit niet het geval is. In dit tweedelig artikel wil ik je echt laten zien waarom je beter niet op deze schijven kunt vertrouwen. Dit zal ik doen aan de hand van de geschiedenis van de Schijf van Vijf, een artikel dat op het Voedingscentrum te vinden is. Ook hier een JPG, voor als het artikel over de jaren heen verandert.
In dit artikel zal ik de geschiedenis zoals ik deze kon vinden behandelen. Het artikel van volgende maand zal gaan over de afzonderlijke schijven. Deze zal ik behandelen op de manier die je van mij gewend bent.
De jaren 50
Net als veel ontwikkelingen en veranderingen in ons leven start de geschiedenis van de Schijf van Vijf vlak na de Tweede Wereldoorlog, in dit geval in 1953. Deze tijdsperiode zie je, wanneer je op onderzoek uitgaat, vaker terugkomen als startpunt van (negatieve) veranderingen. En als je na gaat denken, naar foto’s kijkt en de mensen die erop staan vergelijkt met de mensen van nu, dan kun je niet anders concluderen dat mensen er niet gezonder op geworden zijn sinds deze tijd. Is dit alles te wijten aan een voedingsadvies? Nee. Maar het kan zeker voor een groot deel bijdragen aan de staat waarin ons lichaam nu verkeert. Er wordt immers steeds jonger tegen je gezegd dat de (lichamelijke) klachten die je hebt “horen bij je leeftijd” en “je ermee moet leren leven”. Ook hebben steeds meer mensen kwaaltjes om je heen die gerelateerd zijn aan voeding.
Cees den Hartog
De bedenker van de Schijf van Vijf
Helaas kon ik over de bedenker van de Schijf van Vijf niet veel informatie vinden, want alle artikelen die hierover gaan zijn gekopieerd en geplakt vanuit het artikel dat op de website van het Voedingscentrum te vinden is. Dus daar moeten we het voor nu mee doen. Het verhaal wat ik kon vinden was dat Cees den Hartog directeur was van het Voorlichtingsbureau voor de Voeding, de voorloper van het Voedingscentrum (wat overigens gefinancierd wordt door de Nederlandse overheid).
Het voorlichtingsbureau
Volgens Wikipedia ontstond het Voorlichtingsbureau in 1941 ten tijde van de Tweede Wereldoorlog. Het doel was toen de bevolking te informeren over het zo gezond mogelijk voedsel bereiden uit beperkt verkrijgbare of ongebruikelijke grondstoffen. Zo gaf men bijvoorbeeld advies over het klaarmaken van bloembollen.
Amerika
In 1951 reisde Cees Den Hartog naar Amerika en daar zag hij de beeldendere voorlichtingsmodellen voor voedingsmiddelen. Ook zag hij dat ze over voedingsmiddelen gingen, in plaats van over voedingsstoffen zoals als eiwitten en koolhydraten. ‘The wheel of good eating’, zoals dit genoemd werd, dat werd zijn grote voorbeeld. Dit model bracht met afbeeldingen in kaart wat je allemaal kon eten, verdeeld over 7 groepen.
De Schijf van Vijf
Terug in Nederland ontwikkelde Den Hartog samen met andere medewerkers van het Voorlichtingsbureau voor de Voeding een afbeelding met 5 vakken voor verschillende voedingsgroepen. In 1953 verscheen het plaatje voor het eerst in een brochure. Later kreeg het de naam ‘Schijf van Vijf’.
Vragen Zonder Antwoord
Persoonlijk komen er altijd veel vragen bij me op wanneer ik zo’n summier stukje lees over het ontstaan van een instituut. Vragen als “waarom reisde Cees Den Hartog naar Amerika? Wat was zijn doel? Wie of welke organisatie ontmoeten hij daar? Hoe liep hij tegen ‘The wheel of good eating’ aan? Waarom wilde hij dit hier implementeren? Hoe kwam hij aan de financiering om dit op grote schaal te verspreiden?” Allemaal vragen waar ik het antwoord niet op kon vinden.
Nergens kon ik meer vinden dan dit stukje tekst hierboven. Mocht jij dat wel kunnen of dit al weten, dan hoor ik dit graag!
Heb je begeleiding nodig met het carnivoordieet of met het vasten?
Heeft mijn informatie je verder op weg geholpen?
Overweeg dan om een (eenmalige) donatie te doen.
Nederlands 
English 