Een Niet Zo Trouw Artikel over het Leeuwendieet
Op 3 januari kwam er een oproepje voorbij op Carnivoor Nederland, een Facebookgroep waar ik lid van ben, met de vraag of er mensen geïnteresseerd waren om voor de krant Trouw geïnterviewd te worden over het Carnivoordieet. Aangezien mijn eerdere ervaring met de pers met betrekking tot dit dieet, paste ik hiervoor. Ook bevestigde het lezen van het boek gekochte journalisten mijn persoonlijke ervaring en de vermoedens die ik had met betrekking tot de media. Journalisten van kranten zoals Trouw hebben niet mijn vertrouwen dat ze een gedegen onderzocht, eerlijk stuk schrijven over het onderwerp voeding.
Helaas werd het weer bevestigd met dit artikel.
Hieronder ga ik met jullie het artikel “De aantrekkingskracht van een ‘leeuwendieet’: rauwe riblappen en levers, ook als ontbijt” uit Trouw doorlezen en laten zien wat er niet klopt. De groene stukken zijn de teksten die ik letterlijk uit het artikel heb genomen. Ook heb ik d.m.v. printscreens een PDF van het artikel gemaakt. Voor het geval het artikel achter een betaalmuur verdwijnt, in zijn geheel verdwijnt, of door de jaren heen verandert…
Het Artikel over het Leeuwendieet
De aantrekkingskracht van een ‘leeuwendieet’: rauwe riblappen en levers, ook als ontbijt
Uiteraard een sensatiebeluste titel, met leeuwendieet in de titel, terwijl er in de rest van het artikel over het carnivoor dieet wordt geschreven. Logisch, want de mensen die hij interviewt volgen ook het carnivoordieet en niet het leeuwendieet. Maar goed, dit is de term die ze besloten hebben als media te voeren en daar moet je je dan waarschijnlijk als journalist aan houden.
Extreem veel vlees eten als goed voornemen voor 2023. Het ‘leeuwendieet’ krijgt wereldwijd steeds meer aandacht. Een beweging op zoek naar autonomie en controle, tegen de ‘vegan’ cultuur.
Tim van der Pal 6 januari 2023, 12:11
Hier kun je duidelijk zien wat de taak van de media is, namelijk polariserend werken. Je ziet ook gelijk dat het niet de bedoeling is een evenwichtig stuk af te leveren. Het wordt gelijk al gesteld dat het leeuwendieet er enkel en alleen is als tegenhanger van het veganisme. Overigens zie je in het artikel steeds dat het besef ontbreekt dat veganistisch iets anders is dan vegetarisch, dit is iets wat steeds terugkomt in dit artikel, maar dat terzijde.
Ook lijkt het erop dat er geen onderzoek gedaan is. Dit is namelijk een aanname die ik zelf ook had, toen ik voor het eerst het carnivoor dieet voorbij zag komen. Alleen ben ik daarna op onderzoek uitgegaan en kwam ik al snel tot de conclusie dat het carnivoor dieet een dieet was met de potentie mijn gezondheid in positieve zin te beïnvloeden.
Nogmaals: de oproep is in de Facebook groep op 3 januari geplaatst. Op 6 januari is het artikel vervolgens al gepubliceerd. Hoeveel kun je je verdiepen in een dieet waarin je in die drie dagen verschillende interviews doet en je een artikel moet schrijven?
The Liver King
“Uit bed. En omarm de principes van onze voorouders”, roept de Amerikaanse influencer ‘The liver King’ op 1 januari zijn miljoenen volgers op sociale media toe. “Dertig dagen lang barbaars leven. Eet levers, til zware dingen op. En stuur mij het resultaat”, gaat de robuuste bodybuilder verder, zonder zijn blik van de camera te wenden. Hij bijt in een rauwe lever. “Op een dominant 2023.”
Het is duidelijk waarom de Liver King aangehaald wordt als voorbeeld in dit artikel. De Liver King met zijn steroïde schandaal is natuurlijk het perfecte poppetje om het carnivoor dieet onderuit te halen. Overigens vind ik het hilarisch dat sommige mensen geshockeerd waren door de onthulling dat The Liver King steroide gebruikte. Je hoeft alleen maar naar een foto te kijken en te zien dat dit geen natuurlijke spiervorming is…. Natuurlijk worden Dr. Shawn Baker of Dr. Ken Berry niet als voorbeelden aangehaald, maar een opgepompte fraudeur. Wanneer je dokters in plaats daarvan had gezet, dan had je laten zien dat er vanuit de medische sector wel degelijk geluiden zijn dat dit dieet mensen kan helpen hun gezondheid terug te winnen…
Overdreven of niet, het eetpatroon dat deze man aanprijst wint wereldwijd aan populariteit. Bij een zogeheten ‘leeuwendieet’ eet je enkel vlees, eieren en een beetje zuivel.
Deze man prijst vooral zichzelf en zijn supplementen aan en is slechts één in een zee van mensen die het volgen van een carnivoor dieet (niet een leeuwendieet) aanbevelen. En de beschrijving van wat deze journalist het leeuwendieet noemt klopt niet. Bij het leeuwendieet eet je alleen maar vlees en daarbij horen geen eieren en zuivel. Daarom loont het om je ergens in te verdiepen, dan maak je niet dit soort basisfouten. Bovendien zegt niemand van de geïnterviewde mensen in dit artikel dat ze het leeuwendieet volgen.
Ook als ontbijt.
Als ontbijt eet ik persoonlijk eieren met spek, een ontbijt dat vrij normaal is (al heel lang). Ik laat alleen de overbodige granen achterwege. Dus zo extreem is het allemaal niet.
En dat fascineert mensen: carnivoor-influencers als ‘The liver King’ hebben online tientallen miljoenen aanhangers. Rauwe riblappen doen het zo goed op beeld dat #liondiet deze week trending werd op de filmpjes-app TikTok.
Tik Top en The Liver King, is er wel meer onderzoek gedaan dan dit naar het leeuwendieet? The Liver King is zoals gezegd geen afspiegeling van het carnivoor dieet en ook zeker niet iemand waardoor ik en vele anderen met mij het carnivoor dieet zijn gaan volgen, of de reden dat we dit al jaren doen.
Het inspireert ook Nederlanders. Sportschooltypes en gezondheidscoaches wijden er podcasts of vlogs aan. Een leven als carnivoor geeft meer energie en minder honger, concluderen ze. Andere vleeseters wisselen ervaringen uit in de facebookgroep Carnivoor Nederland, die ongeveer anderhalfduizend leden heeft.
Wat mensen vooral inspireert zijn de resultaten die ze behalen met het schrappen van groente, fruit en granen. Groente, die door de antinutriënten ervoor zorgen dat je lichaam geen tot weinig voedingsstoffen kan opnemen. Fruit dat je suikerspiegel omhoog laat schieten, beide zijn overigens genetisch gemanipuleerd en niet natuurlijk. En granen die je darmwand beschadigen én je bloedsuiker om hoog laten schieten. Dat alles laten staan heeft nou eenmaal een positieve uitwerking op je gezondheid. Het staat natuurlijk sensationeler wanneer je in de krant insinueert dat we allemaal beïnvloedbare poppetjes zijn die door clowns zoals The Liver King dit dieet zijn gaan volgen. En niet als mensen die gedegen onderzoek verrichten voordat ze ergens aan beginnen, en er ook mee door blijven gaan omdat ze gezondheidsvoordelen ondervinden.
Noud van der Vloet (26) begint de dag met vier rundersaucijzen en evenzoveel eieren. Al bijna een jaar eet hij carnivoor, dagelijks ongeveer 700 gram vlees, en het bevalt hem nog altijd prima. “Absoluut vind ik het nog lekker, en het heeft mij veel gebracht. Ik eet minder vaak en heb meer energie om te sporten”, zegt Van der Vloet. En dat is nodig want hij heeft een bedrijf in gezondheid en leefstijl. Cliënten helpt Van der Vloet vaak met een vleesdieet, hij biedt ook pakketten aan met recepten en tips. “Iedere januari hebben we het druk”, zegt Van der Vloet. “Ook nu willen mensen het jaar carnivoor beginnen.”
Die ervaring heb ik inderdaad ook en je ziet ook dat na het plaatsen van dit soort artikelen in de MSM er weer veel nieuwe leden bijkomen in de Carnivoor NL Facebook groep. Er is niet zoiets als slechte pers in dat opzicht. Mensen worden toch nieuwsgierig en gaan zelf op onderzoek uit.
“Miljoenen jaren geleden was dierlijk voedsel al belangrijk voor de mens. Onze evolutie is erop gebouwd. Nu wordt ons verteld dat vlees slecht voor je is, maar dat is niet waar. Het heeft mijn darmproblemen opgelost”, zegt Van der Vloet, die zelf op onderzoek is gegaan en de wetenschappelijke debatten volgt. Desondanks is zijn omgeving is vaak kritisch op het dieet, maar daar trekt hij zich niks van. “Ik koop alleen biologisch vlees van koeien met een goed leven”, zegt Van der Vloet. “De vleesindustrie met massaproductie en megastallen vind ik vreselijk.”
Het is inderdaad curieus dat iets wat we als mensen al vele malen langer eten (namelijk vlees), ineens in de laatste honderd jaar voor problemen zorgt. Net vreemd dat er niet gekeken wordt naar andere zaken die in de loop van de tijd veranderd zijn. We zijn bijvoorbeeld minder gaan aarden, rubberen zolen zijn namelijk een vrij recente uitvinding. We zijn veel meer bewerkt spul zijn gaan eten. Er is een toename van zadenoliën in ons dieet in combinatie met de demonisering van dierlijke vetten. Verder kampen we met toegenomen straling, die schadelijk is voor mens, dier en milieu. En vergeet ook zeker niet alle toxische goedjes die we vanaf baby af aan krijgen ingespoten.
Om het dieet heen blijkt een hele cultuur te bestaan. Sommige leden eten carnivoor vanwege allergieën, anderen vinden het gewoon lekker. Ook is het een statement tegen de opkomst van vegetarisch eten.
Mensen eten vlees om zichzelf te voeden en dat zou iedereen moeten doen. Het is geen statement tegen de “opkomst van vegetarisch eten”. Dit is niet in opkomst, het is al een lange tijd zo dat mensen vegetarisch eten. We maken ons zeker zorgen om mensen die een essentieel voedingsmiddel uit hun dieet schrappen. In vlees zitten namelijk vitamines (zoals B12) en mineralen die je uit geen enkel ander voedingsmiddel kan halen. Waar we ons echter meer zorgen om maken zijn mensen die veganistisch eten.
Vooral om het feit dat deze mensen onvermijdelijke gezondheidsproblemen zullen krijgen wanneer ze dit dieet lange tijd volgen. Het menselijk leed dat je ziet door mensen die zichzelf en hun kinderen uithongeren en hierbij vaak onomkeerbare schade aan zichzelf toebrengen laat je niet onberoerd. Ieder mens met een hart zou zich hier zorgen over maken. Vooral wanneer je zelf ervaren hebt dat veel klachten die je had opgelost werden doordat je simpelweg weer vlees toe bent gaan voegen aan je dieet, en schadelijke elementen bent gaan elimineren zoals groente, fruit, granen en zadenoliën.
Maar dat is niet het enige waar we ons zorgen over maken. Het eten van groente, fruit, zadenoliën en granen put onze akkergrond uit, door monocrop agricultuur. Het is verantwoordelijk voor massale afslachting van insecten en andere dieren door middel van gif en gewassenbescherming (dus het neerschieten van dieren die op de akkers komen grazen). Het gif dat als gewasbescherming dient is niet van je voeding af te spoelen, en komt in onze grond en drinkwater terecht. Uiteindelijk mondt dit water uit in de zee in. Daar creëert het ‘dead zones’ waar amper tot geen zeeleven meer voorkomt.
Een plaatje van twee wortels die op mensen lijken zorgt voor hilariteit in de groep. ‘Babyworteltje dat zich vastklampt aan zijn mama. Vlak voordat beiden verorberd worden door een vegan. Stop deze waanzin’, staat erbij. En rond de feestdagen klagen groepsleden over vegetariërs aan hun kerstdiners. ‘Nee je kat is niet vegetarisch, doe niet zo zielig.’
In plaats van de lezer van inhoudelijke informatie te voorzien gaat deze journalist voor plat vermaak. Wanneer je namelijk niets inhoudelijks te vertellen hebt is dit de route die veel mensen nemen. En je kat is inderdaad geen vegetariër of veganist – en je hond trouwens ook niet. Het pakt voor deze dieren nog sneller desastreus uit wanneer zij op een veganistisch dieet gezet worden.
Polariserend eten
Ellen Mangnus, socioloog en onderzoeker aan de Wageningen Universiteit, vindt het leeuwendieet fascinerend en spreekt van polariserend eetgedrag. “Eten is politiek geworden, een spil binnen je identiteit en gedrag.”
Beter gezegd: eten is politiek gemaakt. De plantaardige propaganda dat vlees slecht zou zijn voor het klimaat, de ons boven het hoofd hangende vleestax, het stikstofbeleid, dat het zielig is om dieren te eten, et cetera, hebben hiervoor gezorgd. Veel mensen zijn dit helaas gaan geloven. Ze hebben zichzelf daardoor uitgehongerd en zijn nu op zoek naar iets om hen een betere gezondheid te verschaffen. Het carnivoordieet is geen identiteit. Het is voor sommige mensen een laatste redmiddel, een gevecht op leven en dood. Geen mens heeft de fysiologie om geen vlees te eten en voor lange tijd in goede gezondheid te kunnen leven.
Vegetarisch eten wordt gezien als een teken van milieubewust en diervriendelijk denken. Het carnivoor-dieet is een tegenreactie van mensen die op zoek zijn naar een autonomie en controle, zegt Mangnus. “Terug naar de leefwijze van onze voorouders om het consumentisme af te wenden. Ze bepalen zelf wel wat ze willen eten.”
Veganistisch bedoelt ze waarschijnlijk en veganisten zullen het ook zeker niet mee eens met de omschrijving die hier neergezet wordt van een vegetariër. Aangezien deze nog steeds eieren, boter, melk en kaas consumeren waar ook dieren voor nodig zijn. Het is niet milieubewust en diervriendelijk om op een veganistische of vegetarische manier te eten. Met het eten van planten worden er zelfs meer dieren dood gemaakt dan wanneer je alleen vlees eet. Hier kom je achter wanneer je zelf gedegen onderzoek doet en niet langer klakkeloos aanneemt wat je in hapklare brokken verteld is, door bijvoorbeeld het Voedingscentrum. En wat deze ‘expert’ ook weer trouw aan het herhalen is.
Charlotte Sederel (31) scherpt deze januari haar carnivoor-dieet verder aan. Even geen zuivel meer. “Niet moeilijker dan stoppen met chocolade”, zegt Sederel, die zich goed voelt bij vlees. “Het is puur en schoon, geen microplastics. Ik voel mij door het eten extra verbonden met de natuur en echt onderdeel van het ecosysteem”
Sederel heeft niet zoveel met de grapjes richting groente-eters. Haar eigen vriend is vegetarisch, en dat geeft geen spanning. “Hij eet wat hijzelf wil”, zegt Sederel. Wel vindt ze dat er vaak te negatief wordt gedaan over vlees. “Alsof het grootschalig verbouwen van maïs goed voor de natuur is. Door kunstmest verzuurt de bodem en raakt de natuur uitgeput. De impact van een grazende koe op de natuur is minder groot dan vaak wordt gedacht.”
Precies, polariseren hoeft helemaal niet. Charlotte laat hier duidelijk zien dat ze zich verdiept heeft in de materie en goed weet waarom ze eet zoals ze eet. Voor haar is het ook geen identiteit zoals Heleen Ligtelijn beweert.
In die houding schuilen overeenkomsten met complottheorieën, vindt dieetpsycholoog Heleen Ligtelijn.
Heel tekenend dat Heleen de Expert niet ingaat op de inhoudelijke argumenten, maar meteen het woordje complottheorieën gebruikt. Alsof dit een argument is en daarmee de kous af is. Ik heb ook geen idee welk deel van het verhaal van Charlotte gebaseerd zou moeten zijn op complottheorieën. Heeft iemand enig idee?
“Het is zoeken naar een eigen waarheid, alsof je zelf beter weet hoe het zit.”
Het is geen eigen waarheid. Er zijn mensen die op zoek zijn naar De Waarheid. Wanneer je maar een beetje op onderzoek uitgaat vind je al snel wetenschappers, Nobelprijswinnaars, artsen, psychologen, et cetera, die je kunnen vertellen hoe dingen in elkaar steken en hoe ‘onderzoek’ waarop mensen zoals Expert Heleen zich baseren totaal niet de autoriteit hebben die ze pretenderen te hebben.
Het nadeel is dat deze critici we gecensureerd worden omdat ze buiten de pas lopen en niet met één mond spreken. Dit zijn de mensen die je leren over menselijke fysiologie en voedingswetenschap. Wanneer je goed onderzoek doet en luistert naar mensen die spreken over hun vakgebied kom je tot hele andere conclusies dan wat zelfbenoemde autoriteiten als het Voedingscentrum beweren m.b.t. voeding. Je komt erachter dat het eten van groente helemaal niet zo gezond is, dat granen niet nodig zijn in je dieet, en dat juist het in hoge mate eten van groente en granen vele gezondheidsproblemen veroorzaken.
Maar eetgedrag is niet zwart-wit, benadrukt Ligtelijn. “Niemand weet wat precies wat het gezondst is. Maar gevarieerd eten is in ieder geval belangrijk.”
De uitspraken in dit stuk staan lijnrecht tegenover elkaar. Aan de ene kant zeg je “Niemand weet precies wat het gezondst is” en je dan draai je je om en zeg je dat “gevarieerd eten in ieder geval belangrijk is”. Als niemand weet wat het gezondst is, hoe kun je dan zeggen dat gevarieerd eten belangrijk is? Dat kun je niet, het één sluit namelijk het ander uit. Deze expert had met de eerste stelling zeker gelijk. Er is namelijk geen empirisch bewijs wat betreft voeding, omdat er geen gedegen onderzoek kan worden gedaan.
Sociale media zijn voor dergelijke nuances ongeschikt
Sociale media meteen in zijn geheel afschrijven is natuurlijk belachelijk. Ik ben het er zeker mee eens dat een influencer op sociale media zoals The Liver King uitermate ongeschikt is om iemand advies te geven. Je kunt beter naar mensen luisteren die goed en gedegen onderzoek presenteren en/of een expert zijn op hun vakgebied. Hieronder enkele mensen die zeker wel het volgen waard zijn:
Bart Kay
Dr. Paul Mason
Harry Serpanos
Dr. Ken Berry
Sally Norton
Dr. Shawn Baker
Sally Fallon Morell van de The Weston A. Price Foundation
Joel Salatin
Dr. Georgia Ede
Elliot Overton
Nina Teicholz
Intense en abrupte diëten zijn nou eenmaal makkelijker te verfilmen. “Om de zoveel tijd is er een nieuwe hype op internet”, zegt Ligtelijn.
Ik stel hier dat het standaard dieet, dat over de afgelopen decennia duidelijk veranderd is, een hype is. Aangezien we nog maar 100 jaar eten zoals we nu eten, door technologische ontwikkelingen zoals GMO, monocrop, de transportsector en diverse giffen waarmee we de akkers besproeien. Het is dus aardig duidelijk dat juist dit dieet een hype is, waarmee we met onze gezondheid betaald hebben. Sinds we zijn gaan eten naar de Schijf van Vijf, zoals het Voedingscentrum ons voorschrijft, zijn we dikker en ongezonder geworden.
“Iets nieuws en extreems is leuk om aan te gaan, maar moeilijk vol te houden.”
Het is zeker zo dat mensen graag iets nieuws willen uitproberen zoals het leeuwendieet wanneer ze wanhopig op zoek zijn naar een betere gezondheid. Er zijn meerdere mensen die al jaren het carnivoor dieet volgen en waarvoor dit niet moeilijk vol te houden is. De term extreem vind ik nogal overdreven. Dagelijks met brandende kettingzagen jongleren terwijl je aan het bungeejumpen bent, dat is pas extreem!
Dat carnivoren zeggen af te vallen van het leeuwendieet vindt Ligtelijn niet zo vreemd. “De smaak van vlees gaat vanzelf tegenstaan, maar je mag bijna niks anders. Onvermijdelijk dus dat je minder gaat eten en gewicht verliest.”
De smaak van vlees gaat me nooit tegenstaan. Je kunt namelijk goed binnen dit dieet variëren. Wat toch wel moet aanspreken, gezien de eerdere uitspraak. Ook ben ik totaal geen fan van mensen die van de één op de andere dag overstappen. Ik denk dat het beter vol te houden is om op een rustige manier de overstap naar het carnivoordieet te maken, om eventuele problemen te voorkomen.
Mensen verliezen geen gewicht met het leeuwendieet doordat ze minder gaan eten, dan wordt er weer uitgegaan van de hele calorieën mythe. Mensen vallen af, omdat ze niet continu de Randle Cyclus activeren. Het heeft niets te maken met minder eten, maar te maken met een fysiologische reactie door het eten van dierlijk vet zonder de suiker uit granen en fruit. Het is simpel te verklaren, wanneer je snapt hoe de menselijke fysiologie werkt.
Overigens gaf ‘The Liver King’ vorige maand toe dat zijn spiermassa niet helemaal natuurlijk is. Hij gebruikt ook steroïde-injecties.
Uiteraard wordt dit aan het einde van het stuk pas neergezet. Zodat wanneer alle meningen van De Expert nog niet genoeg waren de lezer hopelijk na het lezen hiervan het gevoel krijgt dat mensen die het carnivoordieet aanprijzen allemaal leugenaars en charlatans zijn. En dat je beter veilig je standaard dieet kunt blijven volgen, zoals het Voedingscentrum je voorschrijft. Over het Voedingscentrum gesproken, een artikel in de krant zou niet compleet zijn zonder hen ook een duitje in het zakje te laten doen.
Schijf van vijf beter
Het voedingscentrum ziet weinig heil in een leeuwendieet. Vlees, ei, boter en melk zijn goed, maar zonder groente en granen mis je vitamines, mineralen en koolhydraten. De aloude schijf van vijf en gevarieerd eten blijft het devies. Bovendien helpt die schijf keuzes te maken die beter zijn voor het milieu.
“We adviseren om niet meer dan 500 gram vlees per week te eten, waarvan maximaal 300 gram rood vlees. Te veel vlees brengt risico’s voor de gezondheid met zich mee. Rood vlees – met name bewerkt vlees – wordt in verband gebracht met het risico op diabetes type 2, en bepaalde soorten van kanker waaronder darmkanker, en beroertes.”
Op mijn site staan vele artikelen waarin ik uitleg waarom wat zij beweren niet gebaseerd is op wetenschappelijk bewijs, maar meer weg heeft van ideologie, of wetenschapisme. Dus ik verwijs je graag daarheen als je hier meer over wilt lezen.
Conclusie
De intenties van dit artikel in Trouw over het leeuwendieet druipen er wat mij betreft duidelijk van af. Het is wederom absoluut geen neutraal artikel. Als lezer wordt je duidelijk een richting ingeduwd. Dit kun je al zien aan de manier waarop het artikel opgebouwd is. Ook is het wat mij betreft duidelijk dat de journalist in kwestie zich niet heeft verdiept (of mogen verdiepen) in de materie, aangezien leeuwendieet en carnivoor dieet niet voor elkaar in te wisselen zijn. Je ziet bovendien dat de media al lange tijd met één stem spreken niet verwonderlijk wanneer je weet dat praktisch alle kranten nu opgeslokt zijn door hetzelfde Belgische moederbedrijf.
Helaas laat dit artikel weer zien dat het carnivoor dieet alleen in de krant mag komen wanneer het onderuit gehaald wordt door ‘experts’ die de algemene consensus herhalen. Zonder onderbouwing of enige goede wetenschappelijke ondersteuning mogen ze dus hun ongefundeerde mening geven. Ze zetten dit vervolgens neer alsof dit een bewezen empirisch feit is (appeal to authority). Daartegenover zetten ze nooit experts neer die tot andere conclusies gekomen zijn met betrekking tot dit dieet. Deze mensen zijn er wel, maar ze passen niet in het narratief dat deze krant moet verkopen. Op deze manier zijn mensen die voor zichzelf nadenken en op onderzoek uitgaan beter neer te zetten als complotgekkies. Of “wappies”. Een favoriet woordje in de media om elk tegengeluid met een hoongelach weg te schuiven.
Heb je begeleiding nodig met het carnivoordieet of met het vasten?
Heeft mijn informatie je verder op weg geholpen?
Overweeg dan om een (eenmalige) donatie te doen.
Nederlands 
English